انواع تکنیک های کاشی کاری سنتی

کاشی کاری سنتی هنری دیرینه و ریشه دار در ایران است که در طول قرون متمادی تکامل یافته و به واسطه ظرافت، زیبایی و ماندگاری، جایگاهی ویژه در معماری و تزئین بناها پیدا کرده است. همچنین کاشیکاری سنتی در ایران جایگاه بسیار ویژه ای دارد که با تنوع و ظرافت بالا در انواع مختلف بناها از جمله مساجد، کاخ ها، کاروانسراها، منازل و … به کار رفته است. پیشینه این صنعت به قرن ها پیش میرسد، آثار بسیار خیره کننده ای از معماری های باستانی ایرانی وجود دارد که زیبایی های کاشی کاری آن دوران را نشان میدهد. انواع تکنیک که در کاشی کاری ایرانی وجود دارد به سبب تغییراتی میباشد که طی سال ها رخ داده است.

دیرینه کاشی کاری سنتی

هنر کاشی کاری قدمتی دیرینه و ریشه دار در ایران دارد. شواهد و تحقیقات نشان می دهند که استفاده از کاشی در ایران به دوران قبل از اسلام می رسد. در آن زمان، از کاشی های بسیار ساده و بدون لعاب برای تزئین بناها استفاده می شد. 

اولین نمونه های کاشی لعابدار در ایران در قرن هشتم هجری قمری در شهر کاشان ساخته شد. این کاشی ها به “کاشی زرین فام” معروف هستند که دارای لعابی فلزی و درخشان هستند و در تزئین مساجد و بناهای مهم مذهبی استفاده می شوند. در قرن نهم هجری قمری، تکنیک کاشی “هفت رنگ” ابداع شد؛ این تکنیک، تحولی عظیم در هنر کاشی کاری ایجاد کرد و به واسطه تنوع رنگ و ظرافت طرحی که داشت به سرعت مورد استقبال عموم مردم قرار گرفت. در دوره صفوی، هنر کاشی کاری به اوج شکوفایی خودش رسید. در این دوره، بناهای عظیمی مانند مسجد شیخ لطف الله، مسجد شاه و کاخ عالی قاپو با استفاده از کاشی های هفت رنگ و معرق تزئین شدند.

تکنیک های کاشی کاری سنتی

تکنیک کاشی کاری سنتی در ایران بسیار زیاد است و با پیشینه ای که در کشورمان دارد این یک صنعت بسیار زیبا و قوی میباشد که به لطف هنرمندان این صنعت همچنان بسیار درخشنده به کار خود در حال ادامه دادن است. کاشی‌های سنتی با اجرای لعاب روی خشت پخته و طراحی آن‌ها به وجود آمد. رنگ‌های مورد استفاده در کاشی‌ها، طرح‌های نقش‌بسته بر آن‌ها رفته رفته دچار تغییراتی شد و انواع تکنیک‌های لعاب تک رنگ، مینایی، زرین فام، معرق، معقلی، مقرنس، مشبک و هفت رنگ را پدید آوردند.

تکنیک معقلی

این تکنیک نیز شبیه به تکنیک معرق میباشد ولی با این تفاوت که تکه های کاشی ها به ابعاد مشخصی خرد میشود و طرح های بسیار زیبایی را خلق میکند و در معماری ایرانی اسلامی این نوع کاشی کاری نیز بسیار محبوب میباشد و در تزئین محراب مساجد، کاخ ها و سایر بناهای مهم استفاده می شود.

تکنیک مقرنس

شاید به توان گفت یکی از زیباترین ها و در عین حال پیچیده ترین ها کاشی کاری مقرنس میباشد که این نوع کاشی کاری در بسیاری از اماکن مذهبی مخصوصا گنبد های مساجد مشاهده میشود و یکی از نبوق کاشی کاری ایرانی میباشد.